Rondvaart door Indisch Amsterdam "Gordel van Smaragd".
Wat kunt u verwachten?
Tijdens een tocht van maar liefst 2 ½ uur vaart u met een rondvaartboot langs diverse hoogtepunten die een connectie hebben met het voormalig Nederlands-Indië. Onze Indische gidsen geven uitleg over achtergronden van deze unieke panden en plekken, aangevuld met leuke anekdotes die u niet in geschiedenisboekjes vindt. Geheel in Indische sfeer wordt ook aan de inwendige mens gedacht: tijdens de tocht krijgt u koffie of thee met spekkoek en een lichte maaltijd met ketoprak, rijst, ayam besengek, tempe en krupuk geserveerd. Inbegrepen zijn koffie, thee en een consumptie voor fris of licht alcoholische dranken.
Voor wie?
Voor iedereen die affiniteit heeft met de geschiedenis van Nederlands-Indië en nieuwsgierig is naar allerlei Indische weetjes. Maar u bent uiteraard ook van harte welkom voor gewoon een gezellige middag op het water in Indische sfeer.
De inschrijving geschiedt in volgorde van betaling. De kosten bedragen € 52,50 per persoon. Het bedrag zien we graag uiterlijk vijf dagen voor de tocht bijgeschreven op IBAN-nummer NL89 ABN A 048.97.01.906 van Stichting Cerita Fakta. Vermeld s.v.p. hierbij de datum van de tocht, uw telefoonnummer en/of uw e-mailadres! Bel voor meer informatie naar 0637291327
De inschrijving geschiedt in volgorde van betaling. De kosten bedragen € 52,50 per persoon. Het bedrag zien we graag uiterlijk vijf dagen voor de tocht bijgeschreven op IBAN-nummer NL89 ABN A 048.97.01.906 van Stichting Cerita Fakta. Vermeld s.v.p. hierbij de datum van de tocht, uw telefoonnummer en/of uw e-mailadres! Bel voor meer informatie naar 0637291327
De opstapplaats van de boot bevindt zich in het centrum van Amsterdam bij de Stopera op loopafstand van een grote parkeergarage die goed bereikbaar is. Tevens vindt u vlakbij diverse tram- en metrohaltes.
Deze culturele vaartocht is een initiatief van Carol Burgemeestre, Peter Bouman (IndoNu), Ingrid Florentinus (LV-INOG), Tino Pattipilohy (Cerita Fakta) en Frans Leidelmeijer (Tussen Kunst & Kitsch).
Gidsen: Peter Bouman en Frans Leidelmeijer. De vormgeving van dit project is gedaan door Zwing Wieland, Z Design for Press & Internet, www.zwing.nl
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
De boot vertrekt vanaf de opstapplaats bij de Stopera, zorg dat u 30 minuten van tevoren aanwezig bent want we vertrekken op tijd.
De tocht gaat altijd door, behalve bij noodweer in welk geval een nieuwe datum zal worden gepland. Er vindt geen restitutie van reeds betaalde gelden plaats.
Indien de boottocht niet door kan gaan vanwege te weinig deelnemers ontvangt u uiterlijk 1 week van tevoren bericht. U kunt dan kiezen voor restitutie of deelname op een andere nog bekend te maken datum.
Indien u zelf wenst te annuleren dan kan dat tot 2 weken van tevoren kosteloos. Daarna vragen wij een vergoeding van 50 %. Het is altijd mogelijk om iemand anders in uw plaats te laten deelnemen, mits de naam van deze persoon uiterlijk 2 dagen voor de vaartocht per mail aan ons is doorgegeven.
Graag bij uw aanmelding vermelden: uw naam, adres, postcode, email en telefoonnummer.
Voor meer informatie kunt u kijken op: www,stichtingceritafakta.blogspot.nl
Foto's Indische Rondvaart 19 oktober 2019
Foto's 30e Indische Rondvaart 18 augustus 2019
Foto's Indische Rondvaart 23 juni 2019
Rondvaart 18 juni 2019
Indische rondvaart Pajong vriendenclub van het IHC, 21 april 2017
Voor meer foto's onderstaande link aanklikken.
Indische rondvaart Amsterdam 20 augustus 2016
Link voor de foto's van 20 augustus:
Reacties:
Tino..namens het bestuur van Tropenvrienden Den Helder,ook jij bedankt voor de samenwerking en geweldige dag!
Ik hoop je snel te zien in onze toko!
Namens alle leden van Tropenvrienden Den Helder bedankt voor de geweldige dag. Een dikke djempol!
-----
L.s.
Vandaag slecht weer, koud en miezerig. Hoe anders was het gisteren bij de Indische rondvaart. Wat een zonnige dag : zet indische mensen bij elkaar en er is een kumpulan!! Zo ook gisteren, rustig, babbelend, gedisciplineerd en vriendelijk allemaal de boot in. De gastvrouw/gastheer, u dus, had al gezorgd voor wat katjang en kroepoek. En dan was er de vrolijkheid, praten met mensen die je nog nooit had gezien, maar die je in je onbewuste ergens van kende. Muziek van vroeger toen en nooit weg geweest. En dan de twee gastsprekers: Frans en Peter, goed stel!! Soms moesten ze heel hard praten, vechten tegen de bierkaai van kumpulan nieuws etc. Gezellig! De vriendelijk vrijwilligers: eerst koffie en spekkoek, daarna het eten en zoals het hoort: heel eenvoudig en lekker, met zorg bereid en als toetje pisang goreng. Netjes ook gevraagd wat je bij het eten wilde drinken. Als dat geen indische gastvrijheid is! Prachtig ook dat er aan het milieu werd gedacht: het milieuvriendelijke bestek in een mooi hoesje. Bestek maar bewaard. Een heel goed en gezellig concept: de Indische rondvaart!
met vriendelijk groet, Th. Hartman
Vandaag slecht weer, koud en miezerig. Hoe anders was het gisteren bij de Indische rondvaart. Wat een zonnige dag : zet indische mensen bij elkaar en er is een kumpulan!! Zo ook gisteren, rustig, babbelend, gedisciplineerd en vriendelijk allemaal de boot in. De gastvrouw/gastheer, u dus, had al gezorgd voor wat katjang en kroepoek. En dan was er de vrolijkheid, praten met mensen die je nog nooit had gezien, maar die je in je onbewuste ergens van kende. Muziek van vroeger toen en nooit weg geweest. En dan de twee gastsprekers: Frans en Peter, goed stel!! Soms moesten ze heel hard praten, vechten tegen de bierkaai van kumpulan nieuws etc. Gezellig! De vriendelijk vrijwilligers: eerst koffie en spekkoek, daarna het eten en zoals het hoort: heel eenvoudig en lekker, met zorg bereid en als toetje pisang goreng. Netjes ook gevraagd wat je bij het eten wilde drinken. Als dat geen indische gastvrijheid is! Prachtig ook dat er aan het milieu werd gedacht: het milieuvriendelijke bestek in een mooi hoesje. Bestek maar bewaard. Een heel goed en gezellig concept: de Indische rondvaart!
met vriendelijk groet, Th. Hartman
---------
Indische rondvaart Amsterdam 25 juni 2016
Link voor de foto's van 25 junihttp://jalbum.net/a/1732432
Indische rondvaart Amsterdam 14 mei 2016
Column
Daniélle Lemaire
http://jalbum.net/a/1721570
Column
Ellen Hitipeuw
Het avontuur van Oelie, Nootje en
Kaatje op de Indische boottocht
Daar liepen ze dan, samen in
de Kalverstraat van
Amsterdam op weg naar … Tja op weg naar waar ook alweer?
Ergens bij de Stopera moesten
ze zijn. Tijdens hun wandeling hoorden ze mensen voor hen praten over een
Indische boottocht bij de Stopera.
Dat zou een mooie kans zijn.
Misschien kunnen we op die boot mee terug naar de Molukken, want dat is ons
thuisland.
De drie noten, genaamd
Foelie, Noot en Muskaat, waren samen met een heleboel andere nootmuskaten en
een enkele verdwaalde foelie, terecht gekomen in Nederland. We worden vast niet
gemist en zijn twee maanden terug ontsnapt uit een container van stichting
TitanE uit Houten. Zij willen ons en andere produkten uit de Molukken hier
verkopen in Nederland. Wat die andere produkten zijn? Sagomeel en sempe’s.
Sagomeel doe je in zo’n sempe, schaal
om er papeda (pap) van te maken, die je met een lekker sausje kunt eten, met
vis en krabbetjes ofzo. Er zijn ook mooie trommels meegekomen, want er schijnt
veel vraag hier naar te zijn.
Maar wat is het toch koud zeg!.
We missen de warme zon, de bruine mensen, de vrolijke taal, geuren en kleuren!.
Hier in Nederland is alles zo koud en wit, hoewel de samenleving aardig begint
te kleuren!
Zoals het meestal bij de
Molukkers gaat, hebben wij ook koosnaampjes, dus werd het Oelie, Nootje en
Kaatje. Hoe wij in Holland toch een beetje bekend zijn? Dat is een lang verhaal
en het begon heel veel eeuwen terug, toen de Hollanders op avontuur gingen. Zij
stapten toen op hun boten en gingen links- of rechtsom de aardbol rond. Nootmuskaat
is al eeuwenlang een bekende smaakmaker in de Nederlandse keuken.
En wij drietjes willen nu ook
nog wel die geschiedenis hierover horen en dat kan blijkbaar op die Indische
Boottocht.
Warempel, daar zien wij een
vlag, ze noemen het hier een “banner” (verengelst) met daarop vermeld:
‘Indische Rondvaart’.
Sommige nieuwsgierige mensen
lopen na het lezen ervan door: “Oh dat is voor Indische mensen, dus niet voor
ons”. Misschien is het toch beter om er “Indië boottocht” op te zetten …
Stiekem springen wij behendig
op de boot en gaan ergens bij het raam op een richel een plekje zoeken.. Wij
vallen niet op en de deelnemers aan de boottocht hebben het veel te druk met
elkaar. Ze hebben het soms zo druk met elkaar, dat ze vergeten, dat de gidsen
moeite hebben om hun verhaal over te brengen. En daar kom je toch allemaal
eigenlijk voor, die vergeten geschiedenis uit het verre oosten. Op een placemat
staan mooie plaatjes, soms van gebouwen en vaak een detail uit een gebouw, dat
we passeren. Dit is soms verwarrend, want je zoekt naar de vorm van een bepaald
gebouw, maar dan zie je alleen een foto van een schilderij of een ander
kunstwerk, dat zich in het gebouw bevindt. Daarnaast krijg je gelukkig ook nog
informatie over de route met haar gebouwen met iets meer informatie erover. Dat
kun je meenemen naar huis om het nog eens rustig na te lezen en misschien hierover
wat verder te gaan zoeken.
Van het luisteren naar de
gidsen en het bekijken van de deelnemers aan de boottocht krijg je wel trek in
iets lekkers. De deelnemers genieten van een plakje spekkoek en krijgen ook nog
warme en koude dranken. Ze zien ons niet en wij kijken lijdzaam toe, we hebben
ook geen tasje met een natje en een droogje meegenomen.
De tocht voert ons van de
Stopera via het water naar de handelsgebouwen aan de Oude Turfmarkt. Wist u dat
het Allard Pierson Museum is gevestigd in het pand van de voormalige
Nederlandse Bank en dat “dokter djawa”/journalist Abdul Rival in 1899 als
eerste inlandse student Europese kunst woonde aan de Grimburgwal in het Binnen
Gasthuis? Via het Scheepvaartmuseum gaan we terug en passeren nog meer
gebouwen, die door hun geschiedenis zijn verbonden aan onze geschiedenis.
In de Hortus Botanicus op de
Plantage Middenlaan zijn allemaal exotische planten te zien en velen met
medicinale krachten. Aan de Herengracht passeren wij nog meer bekende gebouwen
en varen we langs de zgn. gouden bocht. Van al die rijkdommen hebben onze
kruidnagel-, koffie- en nootmuskaatboeren helaas zelf niet al te veel
geprofiteerd. De opbrengsten zitten in al die gebouwen langs de grachten in
Amsterdam!
Via de Herengracht komen wij
langs de Korsjespoortsteeg, hierlangs is gevestigd op nummer 20 het Multatuli
Museum. Hij kwam op voor de inlanders en is onze held.
Aan de Keizersgracht en Leliegracht bevinden zich ook panden met een verhaal. Op
de Leidsegracht 92 bevond zich een pension waar de gebroeders Tehupeiory hebben
gewoond. In de vorige eeuw kwamen zij naar Nederland om geneeskunde te studeren.
Lees hiervoor het boek: ‘Tussen Ambon en
Amsterdam’ van de schrijver Herman Keppy.
Jaagghh, en dan wordt er een
lunch geserveerd: een kleine rijsttafel op een bordje in de vorm van een
bootje. Oelie, Nootje en Kaatje worden helemaal flauw van de lekkere trek, zo
zielig.
De gidsen proberen nog zoveel
mogelijk verhalen en anekdotes te vertellen bij de nog te passeren gebouwen
langs de grachten en voor iedereen het in de gaten heeft zijn wij terug bij de
Stopera. Het beginpunt van de tocht is ook het eindpunt.
De organisatoren van de
boottocht, Cerita Fakta, de gidsen Peter Bouman en Frans Leidelmeijer en
de uitmuntende catering van Tino en Carol Pattipilohy worden hartelijk bedankt en natuurlijk ook de
schipper van de rondvaartboot.
En als je in Amsterdam bent,
ga die boottocht met interessante verhalen over de verbindingen van Oost en West maken. Slechts
een tipje van de sluier is opgelicht.
Er is op de boot nog zoveel
meer verteld, maar dat moet je gewoon zelf ervaren door mee te gaan. Een
klasse-, bedrijfs-, vrienden-, vriendinnen- en / of familie-uitje wordt zoveel
malen interessanter en hierdoor ook leerzaam. Het is goed als deze kant van de
gedeelde geschiedenis ook te vinden is de Nederlandse Canon.
En wat gaan wij doen? De boot
gaat niet verder dan rondjes maken binnen Amsterdam. Wij besluiten om maar mee
te gaan als verstekelingen in de tas met die ene dame, die in de bibliotheek
MoluksKennisCentrum in Houten werkt! Wij hoorden haar dat vertellen aan andere
gasten aan hun tafel. Toevallig zit in datzelfde gebouw ook TitanE, die ons
tegen redelijke prijzen wil verkopen aan consumenten in Nederland. Als het goed
is zullen de nootmuskaatboeren op de Molukken hiervan profiteren door goede,
dus redelijke beloningen. Wij, Oelie, Nootje en Kaatje werken hier graag aan
mee, dus koop die zak met verse nootmuskaten! De Nederlanders en hun
Medelanders gaan in de herkansing, grijp die kans.
[met een knipoog: Ellen Hitipeuw , 24 mei
2016]
Indische rondvaart Amsterdam 7 mei 2016
Indische rondvaart Amsterdam 5 mei 2016
Voor de foto's van de rondvaart van 5 mei:
http://jalbum.net/a/1718761
Column
STIL IN AMSTERDAM
Herman Keppy
Rondvaart zaterdag 24 oktober 2015
Column Reggie Baay
Bekeerd
Ik moet eerlijk bekennen dat ik tot voor kort geen
liefhebber was van een tocht per rondvaartboot. Het zal ongetwijfeld te maken
hebben met het feit dat ik ben opgegroeid in het Zuidhollandse plassengebied,
waar met ijzeren regelmaat grote rondvaartboten (niet zelden van Avifauna) door de Ringvaart voeren,
volgeladen met vaak zeer treurigkijkende of juist té uitbundige passagiers op
leeftijd… In mijn herinnering was het tot overmaat van ramp dan ook altijd
slecht weer.
Eén keer
heb ik mij laten verleiden om op zo’n rondvaart over de Zuidhollandse vaarten
en plassen mee te gaan. Jaren geleden. Dat was ter gelegenheid van het
vijfentwintigjarige huwelijksfeest van de ouders van mijn toenmalige Hollandse (dorps-)vriendinnetje.
Die tocht mondde uit in een memorabel echec. In iedere familie zit immers wel een oom die bij dit soort gelegenheden al snel te diep in het glaasje heeft gekeken, en die dan ook nog eens de behoefte voelt om iedereen, op zijn manier, ongezouten de waarheid te zeggen… Zo ook in deze Hollandse familie. Als een olifant in de porseleinkast ging deze bloedverwant te keer, waarbij hij ieder familielid tot op het bot beledigde. Het gevolg was dat het ene gekrenkte deel van de familie in tranen uitbarstte en dat het andere deel zich maar met moeite kon beheersen om dit zwarte dronken schaap van de familie niet in een zak met stenen verzwaard van boord te mieteren.
Die tocht mondde uit in een memorabel echec. In iedere familie zit immers wel een oom die bij dit soort gelegenheden al snel te diep in het glaasje heeft gekeken, en die dan ook nog eens de behoefte voelt om iedereen, op zijn manier, ongezouten de waarheid te zeggen… Zo ook in deze Hollandse familie. Als een olifant in de porseleinkast ging deze bloedverwant te keer, waarbij hij ieder familielid tot op het bot beledigde. Het gevolg was dat het ene gekrenkte deel van de familie in tranen uitbarstte en dat het andere deel zich maar met moeite kon beheersen om dit zwarte dronken schaap van de familie niet in een zak met stenen verzwaard van boord te mieteren.
Ik was dus
niet geheel onbevooroordeeld toen de Stichting Cerita Fakta mij vroeg om eens
mee te varen met de Indische rondvaart in Amsterdam… Rondvaart? dacht ik nog, en dan ook nog eens
een Indische rondvaart? Wat moet ik
me daar bij voorstellen?
Mijn nieuwsgierigheid won het ten
slotte van mijn aanvankelijke aarzeling; een mens moet toch openstaan voor
nieuwe ervaringen, hield ik mijzelf manmoedig voor. Ik stemde uiteindelijk dus toe.
Het had niet mooier kunnen zijn; zaterdag 8 augustus 2015
was een dag gemáákt voor een geslaagde rondvaart: een prachtige, zonnige en
bijna windstille dag met een aangename temperatuur van circa 26 graden celsius!
Toen ik arriveerde bij de opstapplek, de kade bij de Stopera, was het dan ook al
een drukte van belang. Hartelijke begroetingen met vele Indische bekenden
volgden. Het enthousiasme voor deze rondvaart bleek groot; de tocht was geheel
volgeboekt. En toen wij vervolgens plaatsnamen in de rondvaartboot, bleek er zelfs
enig improvisatievermogen nodig om iedereen een plek te bieden.
Terwijl wij
snoepten van de emping, katjang en cassave (chips) begon onze tocht. Die voerde
vanaf de Amstel bij de Stopera noordwaarts langs het Rokin, waar door onze
gidsen, Peter Bouman en Frans
Leidelmeijer, gewezen werd op het gebouw van Arti et Amicitiae vanwege een in 1917 gehouden gedenkwaardige
Bali-tentoonstelling; voeren wij verder langs de Schreierstoren, de oudste
toren van Amsterdam, waar velen in het verleden met groot verdriet hun geliefden
naar de Oost zagen vertrekken; en trokken we langs de Prins Hendrikkade waar
zich naast onder meer het befaamde Scheepvaarthuis (niet onbelangrijk in verband
met de exploitatie van het vroegere Nederlands-Indië) natuurlijk ook d’Oude
Werf bevindt, waar in het verleden de VOC-schepen werden gebouwd en
onderhouden. Vervolgens diende zich voor mij al direct een van de hoogtepunten
aan: de indrukwekkende replica van De Amsterdam, een VOC-Spiegelretourschip dat
aangemeerd ligt voor het Scheepvaartmuseum. Over het Spiegelretourschip had ik
net in mijn laatste boek geschreven (dit type schip werd door de VOC in Azië
onder meer gebruikt voor het vervoeren van slaven; niet zelden werden er dan
enkele honderden tot duizend per tocht in het ruim gestouwd…). Ik had het schip
natuurlijk tijdens het schrijven al eerder bezichtigd, maar nu zag ik het
imposante vaartuig eens een keer vanaf het water en dat gaf toch een heel
andere sensatie. Dit laatste ervoer ik trouwens al vanaf het begin van de tocht:
hoe mooi, dynamisch en – vooral - hoe anders
Amsterdam oogt vanaf het water.
Wat ik overigens niet onvermeld
mag laten is de uitvoerige informatie die de beide gidsen hebben opgediept en
waarvan ze ons, passagiers, gedurende de gehele rondvaart op een ongedwongen en
vaak luchtige wijze deelgenoot maakten. En het is werkelijk indrukwekkend
hoeveel connecties Amsterdam blijkt te hebben met het vroegere Nederlands-Indië.
Alleen op de Herengracht al bevinden zich tal van monumentale panden die een
geschiedenis hebben die terugvoert naar de vroegere kolonie. Zo is het huidige
onderkomen van het NIOD op de gracht het voormalige woonhuis van de befaamde én
beruchte tabakspionier op Sumatra Jacobus Nienhuys; vinden we er het vroegere
(eerste) kantoor van de Nederlandse Handel Maatschappij (die zich bezighield
met de exploitatie van de kolonie); en treffen we er ook het monumentale pand
aan waar de Deli Maatschappij ooit kantoor hield.
Overigens gaan de gidsen in hun
enthousiasme af en toe zo ver dat de link met Nederlands-Indië in een enkel
geval wel héél creatief wordt gelegd; zo is mij nu nog steeds niet duidelijk wat
het verband is tussen de Beatles die Amsterdam in 1964 bezochten en Indië…
Maar dit is
natuurlijk een bagatel, want wat een boeiende en leerzame tocht is dit! Ik ben dankzij
Frans en Peter heel veel te weten gekomen over de verbinding tussen Amsterdam
en Nederlands-Indië. Daarnaast heb ik genoten: van Amsterdam op een stralende
dag vanaf het water (het is en blijft een prachtige stad); van de prachtige
monumentale gebouwen; van het aangename gezelschap; van de ongedwongen sfeer
(kletsen mág!); van de gastvrijheid van onze gastheren en gastvrouwen; van de
uitvoerige én onderhoudende presentatie van de gidsen; en niet in de laatste
plaats van het eten en drinken. Want het blijft natuurlijk een Indische rondvaart; naast de drankjes en
de eerder genoemde snacks, word je als passagier namelijk ook nog eens onthaald
op een heerlijke ketoprak. Nou, kom daar maar eens om bij een ‘gewone’
Hollandse rondvaart…
Mijn familie bekijkt mij nu met enige argwaan; hij die
altijd zo schamper deed over die oer-Hollandse rondvaart, heeft nu ‘het licht
gezien’ en is razend enthousiast over … een rondvaart! Een Indische rondvaart!
Reggie Baay
www.reggiebaay.nl
Column Rocky Tuhuteru
Gedeeld verleden, gedeelde toekomst
Het gedeelde verleden van het Koninkrijk der Nederlanden
wordt niet door iedereen in Nederland gedeeld. Een verleden delen impliceert
dat de achtergronden van burgers in de huidige samenleving meer met elkaar
vervlochten zijn dan je op het eerste gezicht zou denken. Mijn ouders komen van
oorsprong uit de Molukken. Ik ben hier geboren en getogen. Diezelfde Molukken
hebben onuitwisbare sporen in het Nederland van nu en in Amsterdam in het
bijzonder. En ook andersom. Mijn moeder is ‘een meisje De Kock’ zoals Molukkers
een meisjesnaam plachten te noemen. Meer Nederlands qua naam kan bijna niet.
Ik had onlangs de eer om te gast te zijn tijdens de
bijzondere Indische Rondvaart door de grachten van Amsterdam en over het
IJ. Dan wordt dat gedeelde verleden op een zonovergoten zaterdag ineens het
gedeelde heden: ik heb geleerd over de sporen uit het gezamenlijke verleden van
Nederland en de Molukse gemeenschap die hier inmiddels 65 jaar leeft. Dat
bijvoorbeeld een statig herenhuis vlakbij de gracht het onderkomen was van de
eerste Molukse studenten die aan het begin van de vorige eeuw in Nederland
mochten studeren. Daar waar een paar eeuwen geleden onderhandelingen
plaatsvonden over contracten met handelaren in de Oost, flaneerden pal om de
hoek bezoekers van
Amsterdam met hippe zonnebrillen en gloednieuwe sneakers.
Het was op die zaterdagmiddag in Amsterdam niet alleen
leerzaam. De Indische gidsen Frans Leidelmeijer en Peter Bouman wisten op
soepele wijze dat verleden van Nederland te duiden. Met verrassende feiten,
anekdoten en een zekere ironie.
Ik ben Frans en Peter samen met Carol Burgmeestre, Victor Joseph en Tino Pattipilohy
dankbaar voor een historische middag door de grachtengordel van Amsterdam. De
maaltijd van de hand van
de Pattipilohy ’s liet mij de Molukse smaak van kruidnagel en
nootmuskaat proeven. Het waren die Molukse specerijen waarmee we een gedeeld
verleden hebben. Dus ook een gedeelde toekomst.
Rocky
Tuhuteru
Informatie
over Rocky Tuhuteru kunt u vinden op:
Tuhuteru en Partners BV
Media | Diversiteit | Communicatie
Media | Diversiteit | Communicatie
Foto's 2015
Indische Rondvaart 8 augustus 2015, http://jalbum.net/a/1648044
Indische Rondvaart 13 juni 2015, http://jalbum.net/a/1631821
Indische Rondvaart 30 mei 2015, http://jalbum.net/a/1630337
Indische rondvaart filmimpressie 2015, http://youtu.be/RFOi9bdPdHQ
Indische rondvaart met Stichting Pelita en Stichting '40 - '45
Woensdag 8 juli 2015
Internationaal gezelschap Nijenrode Business en Spiritualiteit
Vrijdag 3 juli 2015
In onderstaand
artikel een boeiende bijdrage over de sporen van de VOC in Amsterdam. Peter
Schumacher, geboren in 1933 op Borneo, Nederlands-Indië, is journalist,
schrijver, fotograaf en radiomaker. Hij voer mee met de Indische Rondvaart door
Amsterdam op 13 juni. Voor meer informatie, zie www.peterschumacher.nl
door
Aan het einde van de 16de en het begin van de 17de eeuw kende Nederland verschillende rederijen/compagnieën die handel dreven met verre overzeese gebieden. De Zeeuwen waren van meet af aan erg actief. Een ander klein en zeevarend land in Europa, Portugal, was al veel eerder naar het Verre Oosten gevaren om handel te drijven. De Portugezen hadden er al op verschillende plekken handelskantoren. Het was lucratieve handel, veelal specerijen, die door de Portugezen ondermeer in Antwerpen werden geveild.
In Amsterdam, Middelburg en Enkhuizen redeneerden men: wat
de Portugezen kunnen moet voor Nederlandse rederijen en handelshuizen toch ook
mogelijk zijn. Een aantal schepen voer af en bereikte in 1596 Bantam op Java.
Die eerste tochten waren geen groot succes. De Portugezen concurrentie was niet
gemakkelijk te verslaan. Een verenigd initiatief van alle handelscompagnieën in
Nederland zou meer kansen bieden, zo dacht men. Maar de onderlinge concurrentie
in Nederland was ook groot. Desondanks werd men het na moeizame onderhandelingen
onder leiding van staatspensionaris Johan van Oldenbarnevelt in het voorjaar van
1602 eens en werd in Amsterdam de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC)
opgericht. Met een verzameld startkapitaal van rond 6 miljoen gulden pakte men
de zaak breed en krachtig aan, maar het duurde nog wel 30 jaar voor dat er goed
winst werd gemaakt.
Jan Pieterszoon Coen
De VOC begon pas echt geld op te leveren nadat de
Nederlandse bewindvoerder van de maatschappij, Jan Pieterszoon Coen, in 1621 op
de Molukse Banda Eilanden bijna de hele bevolking had uitgemoord en wat later op
de noordkust van Java de stad Batavia had gesticht nadat hij de oude stad
Jacatra in brand had laten steken.
J.P. Coen
zoals afgebeeld boven de ingang van het
Koninklijke
Instituut voor de Tropen
Puur zakelijk bekeken heeft Coen in Oost-Indië (waarmee toen
alle handelsgebieden ten oosten van De Kaap werden aangeduid) de grondslag
gelegd voor een imperium waardoor Nederland een wereldmogendheid werd. De VOC
heeft zo bijgedragen aan die prachtige Gouden (17de) Eeuw. Maar, zo
luidt de vraag heden te dagen: moet Coen daarvoor in Amsterdam, waar hij niet
eens vandaan komt (Hoorn 1587 ), zo uitgebreid worden geëerd? De hoofdstad telt niet minder dan vier stand-
en borstbeelden van hem plus nog twee Coentunnels en een Coenhaven. En dan laat
ik de enorme afbeelding van de man in een voor het publiek niet toegankelijk
trappenhuis in het Tropeninstituut nog even buiten beschouwing.
Vreemd genoeg is Coen in zijn geboorteplaats Hoorn meer
omstreden. Een paar jaar geleden voerde een plaatselijk comité fel campagne om
dat beeld te vervangen voor een bekende
Hoornse historische zeevaarder uit het verleden die geen bloed aan zijn
handen had. Daar wilde het Hoornse stadbestuur niet mee akkoord gaan, maar wel
kwam er een bord bij het beeld waarin Coens wandaden niet onvermeld blijven.
Voor de volledigheid hierbij de andere twee plekken waar een stenen stand-, dan wel borstbeeld van Coen in de hoofdstad te bewonderen is: Aan de achtermuur van het Scheepvaarthuis aan de Buiten Bantammerstraat en een naast de noordelijke toegang tot de Beurs van Berlage.
Beeld van J.P. Coen aan
de achterzijde van het Scheepvaarthuis.
In Amsterdam waren ze eind vorige eeuw overigens veel meer
tegen een andere koloniale houwdegen, de zojuist genoemde generaal J.B. Benedictus van Heutsz. Zijn beeld werd zo’n 15 jaar geleden van het Amsterdamse
Olympiaplein verwijderd wegens de
moordpartijen die hij in Atjeh aanrichtte. Het Van Heutsz-Monument heet vanaf
2002 het Monument Indië-Nederland 1596-1945-1949, respectievelijk de jaren
van de eerste contacten met Indië, de uitroeping van onafhankelijkheid en de
soevereiniteitsoverdracht.
Meer VOC-sporen in
Amsterdam
Verder hebben we dan natuurlijk nog het Oost Indisch Huis aan de Nieuwe Hoogstraat, dat vanaf een rondvaartboot helaas niet te zien is,.
Links :
Nagebouwd VOC-schip bij het Scheepvaartmuseum in Amsterdam.
Rechts: Voormalig VOC-pakhuis in Oostenburg,
Amsterdam, voormalig museum.
Wat is tot op de huidige dag de invloed op Amsterdam en de
Amsterdammers geweest van al die exotisch handelswaren waarmee de VOC-schepen
in de 17de en 18de eeuw terug kwamen van de kusten van
Ceylon, India, Japan, China en Indonesië? Ondanks de aanwezigheid van
tientallen boeken in het Nederlands, Engels en enkele andere talen over de VOC,
is dié vraag nooit uitgebreid beantwoord. In verhouding hebben Roelof van
Gelder en Lodewijk Wagenaar in Sporen
van de Compagnie. De VOC in Nederland (1988) er nog het meeste
aandacht aan besteed. Wat nu volgt is voor een groot deel aan dit boek
ontleend.
Zoals gezegd sloeg de term ‘Oost-Indisch’ in VOC op alle gebieden ten Oosten van Kaap Hoorn,
dus ook op Ceylon (nu Sri Lanka), India, China, Japan en Formosa (nu Taiwan) en
met tal van andere rijkjes en sultanaten dat later Nederlands-Indië zou heten
en weer later Indonesië. De producten die die VOC-schepen mee terugnamen werden
in Nederland opgeslagen in pakhuizen en verhandeld. Er staan er nog een paar aan de Prins
Hendrikkade. Daar achter liggen ter zaliger nagedachtenis van de VOC ook nog de
Peperstraat en de Foeliestraat.
De VOC deed binnen “Oost-Indië” overigens ook veel aan
ruilhandel. Zijden stoffen en porcelein
uit China naar Ceylon en kruidnagelen van de Molukken naar Japan, dat soort dingen. Daarnaast investeerde de
Compagnie in de bouw van handelsposten en was het veel geld kwijt aan gewapende
strijders die te land en te zee de VOC-belangen dienden te verdedigen.
Deze eerste contacten met “Indië” hadden op het dagelijks
leven in Amsterdam in het begin van de 17de eeuw weinig ‘Indische’
invloed. Ja, de bedrijvigheid nam toe en steeds meer mensen kregen werk in de
scheepsbouw, als zeeman als militair of zij traden in dienst van de VOC in tal van functies van boekhouder tot
plaatselijk bewindvoerder hier of ergens in de Oost. De specerijen die de
schepen mee terugnamen waren al wel enigszins bekend uit eerdere contacten met
Europeanen (Spanjaarden, Portugezen, Britten maar ook Hollanders) van vóór dat de VOC in 1602 werd opgericht.
Maar omdat die goederen nu in veel grotere hoeveelheden werden aangevoerd,
werden ze steeds goedkoper, zodat ook de gewone man er gebruik van kon maken.
Weinig Oosterlingen
in Nederlands straatbeeld
De VOC had in 1639 bepaald dat VOC-ers die in Indië met een
lokale vrouw een gezin hadden gesticht niet met dat gezin naar Nederland
mochten reizen. En het meenemen van Indonesische slaven naar Nederland werd al
helemaal aan banden gelegd. Het gebeurde namelijk veel te vaak dat die
bedienden hier door hun baas op straat werden gezet alsof het een oude stoel
betrof. Die arme sloebers klopten dan aan bij de VOC om ondersteund of
teruggebracht te worden. Afhankelijk van de status van een VOC-er mocht men wel
één of meerdere slaven meenemen naar Nederland als tevoren als garantie de
terugreis was betaald. Tussen slaven en Indonesische familie en nageslacht
maakte de VOC niet veel onderscheid. Overkomst naar Nederland was niet gewenst.
Wat een enkele keer gebeurde was dat een zoon uit een welvarend Indisch gezin
voor zijn studie naar Nederland werd gezonden. Of die verplicht moesten
terugkeren is niet duidelijk, maar erg veel ‘Indische jongens’, zoals ze eeuwen
later werden genoemd, kunnen het niet
geweest zijn. Dochters uit dergelijke gezinnen waren voorbestemd om in Indië
met een zo wit mogelijk, rijke Hollandse heer te trouwen.
Wat was de drijfveer
van die handelaren?
Wim
Wennekes, auteur van boek Gouden Handel, doet
een poging de drijfveer en de oorzaken te beschrijven waarom uitgerekend
Nederlanders zulke wereldhandelsreizigers waren en in feite nog zijn: “Qua karakter hadden Nederlanders hun hebzuchtige,
nieuwsgierige en avontuurlijke aard mee. Geen plaats zo ver, of zij zeilden
erheen, desnoods met riskering van hun leven. Hoe gehecht zij ook aan hun
geboortegrond waren, met het uitzicht op winst aarzelden zij niet huis en haard
te verlaten, daarbij extra gedreven door de kans op (seksuele) avonturen. Ook
wat dat laatste betreft spreken de geraadpleegde bronnen een duidelijke taal:
nergens waren de vrouwen zo onkuis als ver van huis. In tal van landen maakten
aan calvinistische preutsheid gewende Nederlanders kennis met ongeremde zeden,
zinnenprikkelende technieken en lustversterkende middeltjes als duotra en
opium. Het vooruitzicht op ongeremd seksueel verkeer gaf zeelieden en andere
dienaren van de handel een bijkomende prikkel om naar de tropen te gaan en het
zware leven daar vol te houden, een element dat in boeken over vaderlandse
geschiedenis niet of nauwelijks naar voren komt.” Verder wijst Wennekes op de ‘ongebreidelde
hier aanwezige warenkennis’ en concludeert dan: “Het uitzonderlijke bewustzijn
van de waarde van grondstoffen werd hier gescherpt doordat in eigen bodem
vrijwel geen delfstoffen zaten en het klimaat zich slechts leende voor de
aanplant van een beperkt aantal gewassen. Meer dan elders was daardoor het oog
van Nederlandse kooplieden gericht op wat
vreemde landen te bieden hadden.”
Indische rondvaart in beeld filmimpressie, http://youtu.be/RFOi9bdPdHQ
Indische rondvaart in beeld filmimpressie, http://youtu.be/RFOi9bdPdHQ
Indische Rondvaart 30 augustus 2014, http://jalbum.net/a/1541463!
Indische Rondvaart 26 juli 2014, http://jalbum.net/a/1529218
Indische Rondvaart 21 juni 2014, http://jalbum.net/a/1516975
PelitaNieuws, nr. 2 oktober 2013:
Esther de Graaf doet in woord en beeld verslag van de Indische rondvaarten in Amsterdam, Gordel van Smaragd.
Een middagje Gordel van Smaragd, recensie door Maria Lamslag van Indisch 3.0
www.indisch3.nl
Foto's 2013
Indische Rondvaart 14 september 2013, http://jalbum.net/a/1411610
Indische Rondvaart 17 augustus 2013, http://jalbum.net/a/1398492
Indische Rondvaart 20 juli 2013, http://jalbum.net/a/1387782
Indische Rondvaart 1 juni 2013, http://jalbum.net/a/1385177
Bekijk filmpje Indische rondvaart, 1e rondvaart 2012
Foto's 2012
Indische Rondvaart 20 oktober 2012, Bekijk de foto's.
Indische Rondvaart 8 september 2012, http://jalbum.net/a/1516975
Indische Rondvaart 16 juni 2012, http://jalbum.net/a/1633362
Wat kunt u
verwachten?
Tijdens een tocht van maar liefst 2 ½ uur vaart u met een rondvaartboot langs diverse hoogtepunten
die een connectie hebben met het voormalig Nederlands-Indië. Onze Indische gidsen geven uitleg over achtergronden van deze
unieke panden en plekken, aangevuld met leuke anekdotes die u niet in
geschiedenisboekjes vindt. Geheel in Indische sfeer wordt ook aan de inwendige
mens gedacht: tijdens de tocht krijgt u koffie of thee met spekkoek en een
lichte maaltijd met ketoprak, rijst, ayam besengek, tempe en krupuk geserveerd.
Inbegrepen zijn koffie, thee en een consumptie voor fris of licht alcoholische dranken.
Voor wie?
Voor iedereen die affiniteit heeft met de geschiedenis van
Nederlands-Indië en nieuwsgierig is naar allerlei Indische weetjes. Maar u bent
uiteraard ook van harte welkom voor gewoon een gezellige middag op het water in
Indische sfeer.
De inschrijving geschiedt in volgorde van betaling. De kosten bedragen € 49,50 per persoon. Het bedrag zien we graag uiterlijk vijf dagen voor de tocht bijgeschreven op IBAN-nummer NL89 ABN A 048.97.01.906 van Stichting Cerita Fakta. Vermeld s.v.p. hierbij de datum van de tocht, uw telefoonnummer en/of uw e-mailadres! Bel voor meer informatie naar 0637291327
De inschrijving geschiedt in volgorde van betaling. De kosten bedragen € 49,50 per persoon. Het bedrag zien we graag uiterlijk vijf dagen voor de tocht bijgeschreven op IBAN-nummer NL89 ABN A 048.97.01.906 van Stichting Cerita Fakta. Vermeld s.v.p. hierbij de datum van de tocht, uw telefoonnummer en/of uw e-mailadres! Bel voor meer informatie naar 0637291327
De opstapplaats van de boot bevindt zich in het centrum van Amsterdam
bij de Stopera op loopafstand van een grote parkeergarage die
goed bereikbaar is. Tevens vindt u vlakbij diverse tram- en metrohaltes.
Deze culturele vaartocht is een initiatief van Carol
Burgemeestre en Peter Bouman (IndoNu), Ingrid Florentinus (LV-INOG) en Tino
Pattipilohy (Cerita Fakta).
Gidsen zijn Peter Bouman en Frans Leidelmeijer. De vormgeving
van dit project is gedaan door Zwing Wieland, Z Design for Press &
Internet, www.zwing.nl
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
De boot vertrekt vanaf
de opstapplaats bij de Stopera, zorg dat u 30 minuten van tevoren
aanwezig bent want we vertrekken op tijd.
De tocht gaat altijd
door, behalve bij noodweer in welk geval een nieuwe datum zal worden gepland. Er
vindt geen restitutie van reeds betaalde gelden plaats.
Indien de boottocht
niet door kan gaan vanwege te weinig deelnemers ontvangt u uiterlijk 1 week van
tevoren bericht. U kunt dan kiezen voor restitutie of deelname op een andere nog
bekend te maken datum.
Indien u zelf wenst te
annuleren dan kan dat tot 2 weken van tevoren kosteloos.
Daarna vragen wij een vergoeding van 50 %. Het is altijd mogelijk om iemand anders in uw
plaats te laten deelnemen, mits de naam van deze persoon uiterlijk 2 dagen voor de
vaartocht per mail aan ons is doorgegeven.
Graag bij uw
aanmelding vermelden: uw naam, adres, postcode, email en telefoonnummer.
Voor meer informatie
kunt u kijken op: http://gordelvansmaragd.nl
